Tükürük Bezinde Taş
Tükürük bezinde taş, tükürük kanallarını tıkayabilen kalsiyum içeriğine sahip yapılar olarak tanımlanır. Tükürük salgısının yoğun olması, tükürük akışında yaşanan bazı sorunlar veya çeşitli hastalıklar nedeniyle oluşan kalsiyum birikintileri zamanla taş haline dönüşebilir. Bu taşlar bir veya birden fazla sayıda olabilir ve aynı zamanda tükürük bezi kanalını tıkayabilirler. Tükürük kanalının tıkanmasının en tipik belirtisi, yanakta veya çene altında şişme olmasıdır. Bu şişlikler özellikle yemek yerken tekrarlanır ve bu durum, taşın varlığını işaret eder. Tükürük bezinde taşlar, 1 milimetre kadar küçük olabileceği gibi 7 santimetre çapa da ulaşabilir. Taşlar büyüdükçe tükürük kanalının duvarına yapışabilir ve hatta kanal içine gömülebilir. Dolayısıyla erkenden sialendoskopi ile çıkarılacak taşın tedavisi geciktirilirse, taşın ameliyatsız çıkarılma olasılığı da düşmüş olur.
Tükürük Bezi Taşı Belirtileri Nelerdir?
Tükürük bezinde taş olan hastaların tipik belirtisi, yemek yerken ya da yemekten sonra yanakta veya çene altında şişme olmasıdır. Tükürük salgısı üretildiğinde, tükürük akışını engelleyen bir durum varsa yanak veya çene altı tükürük bezi şişer. Eğer kanal tam tıkalı değilse ve tükürük aradan sızabiliyorsa, şişen tükürük bezi bir süre sonra eski haline döner. Tükürük bezinde şişme, bazen iltihaplı bir atak ile ortaya çıkar. Ancak her iltihaplanma, tükürük taşına ya da kanal tıkanıklığına bağlı olmayabilir.
Tükürük Bezi Taşı Nasıl Önlenir?
Tükürük bezinde taş olan insanlarda görülen ortak özellikler arasında az sıvı almaları, sigara içmeleri ve sebzeden fakir beslenmeleri bulunmaktadır. Hastaların bol sıvı almaları ve sigarayı bırakarak bir daha kullanmamaları, tükürük salgısını olumlu etkiler. Hastaların dengeli beslenmeleri, özellikle sebzelerde bulunan fitatların, sialolitiazis oluşumunu önleyen maddeler olduğu bilinmektedir. Ancak tükürük bezi taşı oluşmuşsa, teşhis edilmişse veya buna eğilim yaratan durumlar söz konusu ise mutlaka bir sialendoskopistin görüşünü almak gerekir.
Ek Bilgiler
Tükürük bezi taşları, sialolitiazis olarak da bilinir ve genellikle submandibular bezlerde (çene altındaki tükürük bezleri) görülür. Bunun nedeni, bu bezlerin tükürük salgısının daha yoğun ve viskoz olmasıdır. Taşların oluşumunda dehidrasyon, ağız kuruluğu, beslenme alışkanlıkları ve bazı sistemik hastalıklar da etkili olabilir. Tedavi yöntemleri arasında sialendoskopi, cerrahi müdahale veya taş kırma işlemleri yer alabilir. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ile tükürük bezi taşlarının komplikasyonları önlenebilir.
|
